Dynamiczny rozwój technologii głęboko przekształca charakter wykonywanej pracy.

Do roku 2050 wiele z dzisiejszych pojęć, takich jak „biuro”, „zespół”, „dojazd”, „zadania” czy „projekty”, może zostać całkowicie przewartościowane lub uznane za przestarzałe, podczas gdy zupełnie nowe formy wykonywania pracy wyłonią się dzięki technologiom, które dopiero powstaną.

W miarę jak automatyzacja, sztuczna inteligencja (AI) i łączność cyfrowa rozwijają się w zawrotnym tempie, to, jak i gdzie pracujemy, ale również z kim – lub z czym – współpracujemy, doświadcza radykalnej transformacji.

Niniejszy artykuł przygląda się tym możliwym scenariuszom, opierając się zarówno na czołowych badaniach, jak i na wynikach niedawnej ankiety przeprowadzonej wśród użytkowników internetowego miejsca pracy Bitrix24, aby pokazać, jak sami profesjonaliści wyobrażają sobie krajobraz zatrudnienia w 2050 roku.

Badania i prognozy dotyczące przyszłości pracy

Spekulacje na temat przyszłości pracy od dawna fascynują badaczy, technologów i decydentów.

Najnowszy „Raport o przyszłości miejsc pracy 2023” Światowego Forum Ekonomicznego przewiduje, że do 2027 roku nawet 85 mln stanowisk może zostać przejętych przez maszyny, podczas gdy jednocześnie powstanie około 97 mln nowych ról lepiej odpowiadających nowemu podziałowi pracy między ludźmi, maszynami i algorytmami.

McKinsey & Company szacuje, że do 2030 roku nawet 30% globalnej siły roboczej może być zmuszona do zmiany zawodu z powodu automatyzacji.

Sztuczna inteligencja znajduje się w centrum tej transformacji. Narzędzia takie jak ChatGPT, roboty autonomiczne czy platformy służące do uczenia maszynowego nie tylko wspomagają wykonywanie zadań, ale coraz częściej zastępują pracę poznawczą, która jeszcze niedawno była domeną wyłącznie ludzi.

Naukowcy z MIT podkreślają, że wpływ AI będzie najbardziej odczuwalny w zawodach opartych na wiedzy, co fundamentalnie zmieni branżę od finansów po ochronę zdrowia.

Jednak te prognozy rodzą równie wiele pytań, co odpowiedzi:

• Jak społeczeństwo się przystosuje?
• Czy przyszłość pracy przyniesie większą wolność i elastyczność, czy raczej zwiększy nadzór i poczucie niepewności?
• Czy AI nieodwracalnie zmieni nasze nawyki zawodowe, czy też zostanie przyjęte stopniowo i naturalnie?

Aby odpowiedzieć na te wątpliwości, warto wsłuchać się nie tylko w głosy ekspertów, ale i samych pracowników.

Raport z pierwszej linii: wnioski z cyfrowego środowiska pracy Bitrix24

Aby lepiej zrozumieć, jak realni użytkownicy wyobrażają sobie przyszłość zatrudnienia, przeprowadzono ankietę wśród użytkowników platformy Bitrix24 – darmowej przestrzeni roboczej online – wykorzystywanej przez profesjonalistów w branżach zaczynając od handlu detalicznego i doradztwa, po przemysł i sektor publiczny kończąc.

Osiem kluczowych pytań dotyczących oczekiwań związanych z pracą w 2050 roku

Ankietowanych poproszono o odpowiedź na serię perspektywicznych pytań dotyczących pracy w roku 2050. Wyniki ukazują złożone, a jednocześnie fascynujące połączenie optymizmu, pragmatyzmu i wyobraźni. Poniżej analizujemy te ustalenia w kontekście szerszych globalnych trendów.

Najpopularniejsza odpowiedź to „3–4 dni” (50,16%), następnie „5 dni lub więcej” (28,48%), a „2 dni lub mniej” wskazało 21,36% ankietowanych. Wynika z tego, że wiele osób spodziewa się krótszego tygodnia pracy, co może być efektem większej wydajności dzięki AI lub zmian kulturowych w podejściu do równowagi między życiem zawodowym a prywatnym.

Ruch na rzecz czterodniowego tygodnia pracy, już testowany m.in. na Islandii i może zyskać globalne znaczenie do 2050 roku.

Blisko połowa respondentów (49,19%) uważa, że wsparcie AI będzie znaczące, podczas gdy jedynie 10,36% spodziewa się minimalnej asysty. Potwierdza to tezę, że AI stanie się integralnym elementem przyszłego miejsca pracy – niekoniecznie zastępując ludzi, lecz głęboko wbudowując się w codzienne procesy.

Wyniki te pokrywają się z prognozami Deloitte i PwC, które przewidują hybrydowe modele współpracy człowiek–AI jako standard.

36,89% spodziewa się pracy z domu, zaś aż 20,39% przewiduje przeniesienie się do biur w wirtualnej rzeczywistości. Sugeruje to przyszłość, w której ograniczenia przestrzenne przestaną mieć znaczenie, a immersyjne środowiska staną się powszechne.

To koresponduje z rosnącymi inwestycjami w metaverse i technologie obliczeń przestrzennych przez takich graczy jak Meta czy Apple.

Połowa respondentów wyobraża sobie połączenie spotkań wirtualnych i bezpośrednich (50,16%), co pokazuje, że wartość bezpośrednich interakcji pozostanie wysoka. Ciekawostką jest to, że 15,86% ankietowanych jest zwolennikiem tłumaczących w czasie rzeczywistym słuchawek – wynalazku, który może być uważany za game-changer w temacie współpracy międzynarodowej.

Holograficzne rozmowy zyskały 25,24% głosów, przybliżając nas do scenariuszy znanych z fantastyki naukowej.

Odpowiedzi były rozproszone: pojazdy autonomiczne (24,60%) i inteligentna komunikacja publiczna (24,60%) zajęły czołowe miejsca, co odzwierciedla przekonanie o wygodzie i trosce o środowisko.

Tradycyjny transport wskazało jednak 22,98%, co dowodzi, że nie wszyscy wierzą w rychłą rewolucję. A bardziej futurystyczne opcje, jak plecaki odrzutowe (6,15%), pokazują z kolei, że część osób jest gotowa na śmiałe eksperymenty.

Około jedna trzecia (33,33%) uznała pełną automatyzację za „bardzo prawdopodobną”, podczas gdy 39,81% się z tym nie zgadza. Pozostali (26,86%) wyrazili wątpliwości.

Taki rozkład wskazuje na mieszane uczucia związane z poczuciem bezpieczeństwa zawodowego w erze AI, zwłaszcza w sektorach administracyjnym, obsługi klienta czy biurowym.

Najwięcej głosów (46,60%) zdobyła płynna integracja narzędzi AI w projektach zespołowych, co podkreśla wiarę w to, że AI stanie się niewidocznym, lecz niezbędnym elementem pracy zespołowej. Z kolei 13,92% ankietowanych widzi przyszłość w interfejsach mózg–komputer jako sposobie komunikacji, co pokazuje otwartość na zaawansowane, nawet transhumanistyczne, formy współpracy.

Wirtualni asystenci AI (43,37%) oraz wszechobecna sztuczna inteligencja działająca w tle (32,36%) zdominowali wybory ankietowanych.

Oznacza to, że przyszłość pracy może być zarówno widoczna poprzez interaktywne interfejsy, jak i niemal niewyczuwalną, pracującą w tle sztuczną inteligencję. Pomysły na zrobotyzowanych asystentów fizycznych czy towarzyszy AI o cechach ludzkich również wskazują na antropomorfizację technologii.

Regionalne rozbieżności i interpretacje: różnorodność poglądów na przyszłość pracy

Chociaż globalne dane z ankiety Bitrix24 dają ogólny obraz oczekiwań wobec pracy w 2050 roku, bliższe przyjrzenie się odpowiedziom w podziale na region ujawnia istotne kulturowe, gospodarcze i infrastrukturalne różnice formujące te wizje.

Poniżej cztery najbardziej wyraźne rozbieżności wraz z możliwymi wyjaśnieniami.

Globalnie 50,16% ankietowanych przewiduje 3–4 dni pracy, tymczasem:

• w Niemczech aż 64,71% spodziewa się tradycyjnego 5-dniowego lub dłuższego tygodnia
• we Włoszech 42,11% deklaruje chęć pracy 5 dni lub więcej, podczas gdy globalna średnia to 28,48%

Możliwe wyjaśnienie

Wysoki odsetek w Niemczech może wynikać z głęboko zakorzenionej etyki pracy i silnego przemysłu, gdzie ustalone harmonogramy są cenione. Z kolei we Włoszech większa niepewność gospodarcza i niższa płynność rynku pracy mogą skłaniać do większego zaangażowania zawodowego.

Silna obecność przemysłu wytwórczego, inżynierii i branż opartych na eksporcie może oznaczać wolniejsze przejście na elastyczne modele, które w dużej mierze polegają na automatyzacji lub kreatywnym planowaniu grafiku.

Dla kontrastu, włoski podział może odzwierciedlać niepewność gospodarczą i stosunkowo niższą płynność rynku pracy. Włoscy pracownicy mogą przewidywać konieczność większego zaangażowania w zatrudnienie na rynku, gdzie stabilność miejsca pracy jest mniej pewna. W obu krajach normy społeczne i modele ekonomiczne zdają się opierać szybkiemu przyjęciu elastycznych lub skróconych tygodni pracy.

Na całym świecie niemal połowa respondentów (49,19%) uważa, że do 2050 r. sztuczna inteligencja będzie znacząco wspierać wykonywanie zadań zawodowych.

W przeciwieństwie do tego ankietowani z Ameryki Łacińskiej (LATAM) byli bardziej ostrożni:

• Tylko 36,23% respondentów z Ameryki Łacińskiej (LATAM) przewiduje znaczące wsparcie ze strony sztucznej inteligencji, podczas gdy większy odsetek (53,62%) spodziewa się umiarkowanej asysty.

Możliwe wyjaśnienie

Ta ostrożność prawdopodobnie wynika z nierówności infrastrukturalnych i edukacyjnych. Kraje Ameryki Łacińskiej mogą nie mieć tak powszechnego dostępu do zaawansowanych technologii AI ani infrastruktury transformacji cyfrowej jak regiony takie jak Ameryka Północna czy Europa. Dodatkowo może występować szerszy sceptycyzm czy też ostrożność wobec automatyzacji ze względu na jej potencjał pogłębiania bezrobocia lub nierówności w już i tak wrażliwych gospodarkach. Respondenci mogą postrzegać AI jako wsparcie, lecz jeszcze nie jako siłę rewolucjonizującą miejsce pracy.

Globalnie 36,89% ankietowanych wyobraża sobie pracę z domu, a 20,39% – w biurze w wirtualnej rzeczywistości. Z kolei:

• w Niemczech większość (52,94%) wierzy w tradycyjne biuro, a tylko 5,88% – w VR
• w Polsce 27,27% spodziewa się przeniesienia do wirtualnych biur, znacznie przekraczając światową średnią

Możliwe wyjaśnienie

Preferencje Niemiec dotyczące tradycyjnych miejsc pracy mogą odzwierciedlać strukturę korporacyjną i otoczenie regulacyjne tego kraju, które często kładą nacisk na pracę stacjonarną, zwłaszcza w sektorach takich jak finanse, administracja publiczna i inżynieria.

Dodatkowo obawy związane z prywatnością i ochroną danych, powszechne w Niemczech, mogą przyczyniać się do wolniejszego wdrażania technologii immersyjnych, takich jak VR. Akceptacja futurystycznych koncepcji miejsca pracy w Polsce może być związana z młodszą, biegłą technologicznie kadrą oraz dynamicznymi działaniami na rzecz modernizacji cyfrowej w ostatnich latach.

Wraz z rozwojem ekosystemu startupów i rosnącymi inwestycjami w infrastrukturę IT, polscy respondenci mogą być bardziej otwarci – a nawet podekscytowani – nietradycyjnymi innowacjami dotyczącymi przestrzeni roboczej.

Pojawia się istotna rozbieżność w postrzeganym prawdopodobieństwie automatyzacji pracy:

• w Brazylii 39,52% uważa, że ich role są wysoce narażone na automatyzację, co przewyższa światową średnią.
• w Niemczech jedynie 11,76% podziela tę obawę, podczas gdy dominująca większość, 82,35%, uważa, że pełna automatyzacja jest mało prawdopodobna.

Możliwe wyjaśnienie

Respondenci z Brazylii mogą być bardziej świadomi potencjału automatyzacji do zastępowania miejsc pracy w sektorach niskokwalifikowanych, które są bardziej powszechne w gospodarkach wschodzących. W kraju, gdzie zatrudnienie w sektorze nieformalnym jest powszechne, a zmienność gospodarcza wysoka, AI może być postrzegane raczej jako zagrożenie dla bezpieczeństwa pracy niż jako szansa.

Z kolei przekonanie Niemców prawdopodobnie wynika z silnego systemu kształcenia zawodowego, solidnych zabezpieczeń pracowniczych oraz przywództwa tego kraju w integrowaniu AI jako narzędzia, a nie zastępstwa człowieka. Prawdopodobnie istnieje też większe zaufanie do ram regulacyjnych i korporacyjnych w zarządzaniu transformacją związaną z AI w sposób odpowiedzialny, bez prowadzenia do masowej utraty miejsc pracy.

Końcowe przemyślenia na temat regionalnych niuansów

Te regionalne różnice pokazują jedno: przyszłość pracy nie jest jednorodna. Choć globalne trendy wskazują kierunek, to lokalne wartości kulturowe, struktury gospodarcze i poziomy dojrzałości technologicznej głęboko wpływają na to, jak pracownicy wyobrażają sobie swoją zawodową przyszłość.

Przygotowując się na rok 2050, decydenci polityczni i liderzy biznesu muszą uwzględnić te różnice – nie tylko w celu dostosowania strategii, ale także po to, by zapewnić, że AI i automatyzacja przyniosą korzyści wszystkim, niezależnie od miejsca.

Wnioski

Choć prognozy dotyczące przyszłości pracy często brzmią abstrakcyjnie, dane z ankiety użytkowników Bitrix24 dostarczają realnego i jednocześnie kreatywnego spojrzenia na nadchodzące zmiany. Respondenci przewidują elastyczność – krótsze tygodnie pracy, narzędzia wspierane przez AI i hybrydowe formy komunikacji. Mimo że niepewność związana z automatyzacją i utratą miejsc pracy pozostaje istotna, przeważa ostrożny optymizm.

Przygotowując się na 2050 rok, ważne będzie zharmonizowanie postępów technologicznych z wartościami ludzkimi, aby przyszłość pracy była nie tylko wydajna, ale i sprawiedliwa oraz satysfakcjonująca.

O Bitrix24

Bitrix24 to darmowa przestrzeń robocza online, która pomaga firmom w cyfrowej transformacji oraz w zarządzaniu sprzedażą, klientami i zasobami ludzkimi tak, jakby był już rok 2050. Od 2012 roku ponad 15 mln przedsiębiorstw na całym świecie korzysta z przyszłościowej współpracy online dzięki Bitrix24.

Jeśli chcesz wprowadzić swoją firmę w nową erę, załóż konto na Bitrix24 (bezpłatnie, bez ograniczeń użytkowników).